SAP2000 İle Malzeme Tanımlanması ve Kesit Atanması Ders 2
Sap2000 ile Kutu Menfez Hesabı Çözümlü Örnek konulu ilk dersimizde; akslarımızı tanımladık. Menfezin 4 yüzeyine alan eleman girişi yaptık. Bu dersimizde de malzeme tanımlarını ve kesit tanımını yapıp, bunları menfezimize atayacağız.
Şekil 2.1: Sap2000 programı ile malzeme tanımı yapılması
Sap2000 ile malzeme tanımı yaparken ilk olarak Define butonuna basıp Materials seçeneğini tıklamamız gerekiyor. Sap2000'de Define seçeneğini tanımlama yaparken, Assign seçeneğini ise atama yaparken sık sık kullanacağız.
Şekil 2.2: Sap2000 programında Define Materials sayfası
Define Materials kutusu açıldıktan sonra Add New Material seçeneğini tıklamamız gerek.
Şekil 2.3: Sap 2000 programında C30/37 beton tanımı yapılması
Add New Material seçeneğini tıkladıktan sonra ilk olarak beton tanımlaması yapacağız. Bunun için de Region bölümünü Europe, Material Type bölümünü Concrete, Standard bölümünü "EN 1992-1-1 per EN 206-1" olarak ve Grade bölümünü ise C30/37 olarak seçmeliyiz. Ardından "OK" tuşuna basarak C30/37 betonumuzu tanımlamış oluruz. (Benim örneğimde C30/37 olduğu için bunu tanımladım. Farklı beton sınıfları da aynı şekilde tanımlanabilir.)
Şekil 2.4: Sap2000 programında demir donatı tanımı yapılması
C30/37 betonumuzu tanımadıktan sonra, şimdi donatımızı tanımlamamız gerekir. Benim örneğimde donatı sınıfım S420 olacak. Bunun için aynı beton tanımlar gibi Add New Material butonuna basmalıyız.
Şekil 2.5: Sap2000 programında Rebar seçeneği
Açılan pencerede bu defa Material Type bölümü Rebar olarak seçilmeli. Bu seçim yapıldıktan sonra Standard ve Grade seçimleri pasif hale gelecektir. OK butonuna basarak işlemlerimize devam edelim.
Şekil 2.6: Sap2000 programında Material Property Data sayfasında akma gerilmelerinin programa tanımlanması
Şekil 2.6'da görüldüğü gibi, Material Name and Display Color bölümüne bir isim vermemiz gerek. Ben buraya S420 yazdım. Siz de farklı bir isim verebilirsiniz ancak S420 tanımladığımız malzeme gereği daha uygun bir isim. Ardından Other Properties for Rebar Materials bölümünde olması gereken değerleri girdim. Sadece kırmızı kutu içerisine aldığım yerleri değiştirmeniz yeterli olacaktır. Diğer seçeneklerdeki değerleri değiştirmenize gerek yoktur. Ardından OK butonuna basıp işlemlerimize devam edebiliriz.
Şekil 2.7: Sap2000'de kesit tanımlanması
Şekil 2.7'de gösterildiği gibi Define menüsünden Section Properties > Area Section butonlarına tıklayalım.
Şekil 2.8: Sap2000 Shell kesit tanımı yapılması
Şekil 2.8'deki gibi, açılan area sections penceresinde Select Section Type To Add seçeneği Shell olarak kalmalı. Ardından Add New Section butonuna basalım.
Şekil 2.9: Sap2000 programında Shell Section Data Menüsü
Şekil 2.9'daki gibi açılan Shell Section Data penceresinde ilk olarak tanımlayacağımız kesit için bir isim girmeliyiz. Ardından tanımlayacağımız menfezin kesit kalınlığını girmeliyiz. Bu bölümde membrane ve bending seçeneklerinin yanında yer alan kutulara aynı değerleri girmemiz uygun olacaktır. Biri düzlem içi deformasyonlar için kullanılırken biri düzlem dışı deformasyonlar için kullanılır. Ama bizim için şu anda ikisinin de aynı olması gerekir. Benim örneğimde, temel, döşeme ve perdelerin hepsi 20 cm kalınlığında olduğu için, ben tek bir kesit tanımı yapacağım. Ancak eğer sizin projenizde duvar kalınlığı ile temel kalınlığı ve döşeme kalınlığı farklıysa, ayrı ayrı kesit tanımlamaları yapmanız gerekecektir.
Ardından 3 numaralı adımda olduğu gibi Material bölümünden C30/37 betonumuzu işaretleyelim.
Type bölümünden de Shell - Thin seçeneğini işaretleyelim.
Diğer seçenekleri şöyle izah edebiliriz;Shell elemanlar; Tüm kuvvet ve momentler altında hesaplanır.
Plate elemanlar; Sadece eğilme momentleri ve düzlemine dik kesme momentleri altında hesaplanır.
Membran elemanlar; Düzlemine dik momentler altında hesaplanır.
Shell - Thick; radye temel gibi daha kalın elemanlarda kullanılır. Bizim için uygun olan Shell Thin seçeneğidir.
Ve beşinci adım olarak Modify / Show Shell Design Parameters seçeneğine tıklayalım.
Şekil 2.10: Sap2000 programında donatı düzeninin ve pas payının kesite tanımlanması
Modify / Show Shell Design Parameters seçeneğine tıkladığımızda açılan pencerede betonun içindeki demirin yerleşimini belirleyeceğiz. Rebar Layout Options seçeneğinde Two Layers seçeneğini işaretleyelim. Ve "Cover to Centroid of Steel" bölümünde de paspaylarımızı girelim. Benim pas payım 5 santimetre olduğu için Top Bar - Direction 1 seçeneğine 0.05 yazdım ve Direction 2 seçeneğine de 0.07 yazdım. Yani ızgara şeklinde döşenen donatının bir tanesi, doğal olarak daha fazla pas payına sahip olmuş olacak. Ardından OK butonuna basıp bu sayfaları kapatalım.
Şekil 2.11: Sap2000 programında tanımladığımız kesitin, modele atanması
Şekil 2.11'de olduğu gibi artık modelimize kesit atamalarımızı yapmamız gerek. Bunun için ilk olarak CTRL + A tuşlarına basarak modelin tamamını seçelim. Ardından Assign > Area > Sections seçeneklerine tıklayalım. Şekil 2.12'de açılan Assign Area Sections penceresinde daha önce ismini verdiğimiz menfez seçeneğini işaretleyelim ve Apply ardından OK butonlarına basalım.
Şekil 2.12: Sap2000 programında tanımladığımız kesitin, modele atanması
Şekil 2.13: Sap2000 programında mesh yapılması
Sıra mesh yapmaya geldi. Çünkü alan elemanlar analiz edilmeden önce mutlaka mesh'lenmelidir. İlk olarak yeniden CTRL + A tuşlarına basalım ve modelin tamamını seçelim. Ardından şekil 2.13'de görüldüğü gibi;
Edit > Edit Areas > Divide areas seçeneklerini tıklayalım.
Şekil 2.14: Sap2000 programında Divide Selected Areas Menüsü
Açılan pencerede (Şekil 2.14) Divide Area Into Objects of This Max. Size bölümünde mesh aralıklarını seçelim. Ben 1 metre olarak seçtim. Bunun ideali 0.5 m ile 1 m arasıdır. Ardından Apply ve OK butonlarına basalım. Mesh'leme işlemini tamamladık.
Şekil 2.15: Sap2000 programında Display Options seçeneğinin ayarlanması
Son olarak Display Options seçeneğine (Şekil 2.15) tıklayarak seçenekleri görseldeki gibi ayarlayalım.
İkinci dersimizde; malzeme ve kesit tanımlarını yapıp bunları modelimize atadık. Ardından modelimizi mesh'ledik.
Sap 2000'de yay ataması dersi ile devam ediyoruz.
MALZEME TANIMLAMASI VE KESİT ATAMASI YAPILMASI
DERS 2
Şekil 2.1: Sap2000 programı ile malzeme tanımı yapılması
Sap2000 ile malzeme tanımı yaparken ilk olarak Define butonuna basıp Materials seçeneğini tıklamamız gerekiyor. Sap2000'de Define seçeneğini tanımlama yaparken, Assign seçeneğini ise atama yaparken sık sık kullanacağız.
Şekil 2.2: Sap2000 programında Define Materials sayfası
Define Materials kutusu açıldıktan sonra Add New Material seçeneğini tıklamamız gerek.
Şekil 2.3: Sap 2000 programında C30/37 beton tanımı yapılması
Add New Material seçeneğini tıkladıktan sonra ilk olarak beton tanımlaması yapacağız. Bunun için de Region bölümünü Europe, Material Type bölümünü Concrete, Standard bölümünü "EN 1992-1-1 per EN 206-1" olarak ve Grade bölümünü ise C30/37 olarak seçmeliyiz. Ardından "OK" tuşuna basarak C30/37 betonumuzu tanımlamış oluruz. (Benim örneğimde C30/37 olduğu için bunu tanımladım. Farklı beton sınıfları da aynı şekilde tanımlanabilir.)
Şekil 2.4: Sap2000 programında demir donatı tanımı yapılması
C30/37 betonumuzu tanımadıktan sonra, şimdi donatımızı tanımlamamız gerekir. Benim örneğimde donatı sınıfım S420 olacak. Bunun için aynı beton tanımlar gibi Add New Material butonuna basmalıyız.
Şekil 2.5: Sap2000 programında Rebar seçeneği
Açılan pencerede bu defa Material Type bölümü Rebar olarak seçilmeli. Bu seçim yapıldıktan sonra Standard ve Grade seçimleri pasif hale gelecektir. OK butonuna basarak işlemlerimize devam edelim.
Şekil 2.6: Sap2000 programında Material Property Data sayfasında akma gerilmelerinin programa tanımlanması
Şekil 2.6'da görüldüğü gibi, Material Name and Display Color bölümüne bir isim vermemiz gerek. Ben buraya S420 yazdım. Siz de farklı bir isim verebilirsiniz ancak S420 tanımladığımız malzeme gereği daha uygun bir isim. Ardından Other Properties for Rebar Materials bölümünde olması gereken değerleri girdim. Sadece kırmızı kutu içerisine aldığım yerleri değiştirmeniz yeterli olacaktır. Diğer seçeneklerdeki değerleri değiştirmenize gerek yoktur. Ardından OK butonuna basıp işlemlerimize devam edebiliriz.
Şekil 2.7: Sap2000'de kesit tanımlanması
Şekil 2.7'de gösterildiği gibi Define menüsünden Section Properties > Area Section butonlarına tıklayalım.
Şekil 2.8: Sap2000 Shell kesit tanımı yapılması
Şekil 2.8'deki gibi, açılan area sections penceresinde Select Section Type To Add seçeneği Shell olarak kalmalı. Ardından Add New Section butonuna basalım.
Şekil 2.9: Sap2000 programında Shell Section Data Menüsü
Şekil 2.9'daki gibi açılan Shell Section Data penceresinde ilk olarak tanımlayacağımız kesit için bir isim girmeliyiz. Ardından tanımlayacağımız menfezin kesit kalınlığını girmeliyiz. Bu bölümde membrane ve bending seçeneklerinin yanında yer alan kutulara aynı değerleri girmemiz uygun olacaktır. Biri düzlem içi deformasyonlar için kullanılırken biri düzlem dışı deformasyonlar için kullanılır. Ama bizim için şu anda ikisinin de aynı olması gerekir. Benim örneğimde, temel, döşeme ve perdelerin hepsi 20 cm kalınlığında olduğu için, ben tek bir kesit tanımı yapacağım. Ancak eğer sizin projenizde duvar kalınlığı ile temel kalınlığı ve döşeme kalınlığı farklıysa, ayrı ayrı kesit tanımlamaları yapmanız gerekecektir.
Ardından 3 numaralı adımda olduğu gibi Material bölümünden C30/37 betonumuzu işaretleyelim.
Type bölümünden de Shell - Thin seçeneğini işaretleyelim.
Diğer seçenekleri şöyle izah edebiliriz;Shell elemanlar; Tüm kuvvet ve momentler altında hesaplanır.
Plate elemanlar; Sadece eğilme momentleri ve düzlemine dik kesme momentleri altında hesaplanır.
Membran elemanlar; Düzlemine dik momentler altında hesaplanır.
Shell - Thick; radye temel gibi daha kalın elemanlarda kullanılır. Bizim için uygun olan Shell Thin seçeneğidir.
Ve beşinci adım olarak Modify / Show Shell Design Parameters seçeneğine tıklayalım.
Şekil 2.10: Sap2000 programında donatı düzeninin ve pas payının kesite tanımlanması
Modify / Show Shell Design Parameters seçeneğine tıkladığımızda açılan pencerede betonun içindeki demirin yerleşimini belirleyeceğiz. Rebar Layout Options seçeneğinde Two Layers seçeneğini işaretleyelim. Ve "Cover to Centroid of Steel" bölümünde de paspaylarımızı girelim. Benim pas payım 5 santimetre olduğu için Top Bar - Direction 1 seçeneğine 0.05 yazdım ve Direction 2 seçeneğine de 0.07 yazdım. Yani ızgara şeklinde döşenen donatının bir tanesi, doğal olarak daha fazla pas payına sahip olmuş olacak. Ardından OK butonuna basıp bu sayfaları kapatalım.
Şekil 2.11: Sap2000 programında tanımladığımız kesitin, modele atanması
Şekil 2.11'de olduğu gibi artık modelimize kesit atamalarımızı yapmamız gerek. Bunun için ilk olarak CTRL + A tuşlarına basarak modelin tamamını seçelim. Ardından Assign > Area > Sections seçeneklerine tıklayalım. Şekil 2.12'de açılan Assign Area Sections penceresinde daha önce ismini verdiğimiz menfez seçeneğini işaretleyelim ve Apply ardından OK butonlarına basalım.
Şekil 2.12: Sap2000 programında tanımladığımız kesitin, modele atanması
Şekil 2.13: Sap2000 programında mesh yapılması
Sıra mesh yapmaya geldi. Çünkü alan elemanlar analiz edilmeden önce mutlaka mesh'lenmelidir. İlk olarak yeniden CTRL + A tuşlarına basalım ve modelin tamamını seçelim. Ardından şekil 2.13'de görüldüğü gibi;
Edit > Edit Areas > Divide areas seçeneklerini tıklayalım.
Şekil 2.14: Sap2000 programında Divide Selected Areas Menüsü
Açılan pencerede (Şekil 2.14) Divide Area Into Objects of This Max. Size bölümünde mesh aralıklarını seçelim. Ben 1 metre olarak seçtim. Bunun ideali 0.5 m ile 1 m arasıdır. Ardından Apply ve OK butonlarına basalım. Mesh'leme işlemini tamamladık.
Şekil 2.15: Sap2000 programında Display Options seçeneğinin ayarlanması
Son olarak Display Options seçeneğine (Şekil 2.15) tıklayarak seçenekleri görseldeki gibi ayarlayalım.
İkinci dersimizde; malzeme ve kesit tanımlarını yapıp bunları modelimize atadık. Ardından modelimizi mesh'ledik.
Sap 2000'de yay ataması dersi ile devam ediyoruz.
1 yorum